Özgecilik Açıkları

Özgecilik (ya da diğerkâmlık, İng. altruism), kendi çıkarını gözetmeksizin başkalarına yardım etme durumuna verdiğimiz isim. Çok doğal ve yaygın bir şeymiş gibi geliyor böyle yazınca, ama burada önemli kısım “kendi çıkarını gözetmeksizin”. Gerçek özgecilik mümkün mü, tartışılır; doğadaki özgecilik örnekleri için biyologlar çeşitli aslında-tam-da-öyle-değil açıklamaları sunuyor, yavrusunu kollayan annenin aslında kendini kollayan bencil genlerin eseri olduğunu, başkasının tüylerini temizleyen kuşun aslında gelecekte o başkasından da kendi tüylerini temizlemesini beklediğini (ve bu alışverişe uymayanların dışlandığını) söylüyor. Birçok insan, öldükten sonra harika bir hayat sürebilmek için başkalarına iyi davranıyor. Gerçekten hiçbir güncel/gelecek/genetik/karizmatik çıkarı olmadan başkalarına yardım etmekten keyif aldığı gözlenen kişi ise, keyif almak için bunu yapmakla “suçlanabiliyor”, gerçek özgeci değil de basit bir hazcı olduğu söylenebiliyor, böyle de aşağılık insanlarız.

Bir taraftan özgeci davranışlarının/hislerinin bencil sebeplerini farkında olmadan açık ederken diğer taraftan hala o kutsal özgecilik gururunu yaşayan ve başkalarından da alkış toplayan mutlu insanlar benim ilgimi çekiyor. Bir süredir onları not ediyorum, o notları burada biriktireceğim. Bu post’un olayı budur.

Çok güzel bir duygu. Biz onları mutlu ettik Allah da bizi mutlu eder. — Bayramda huzurevi ziyaret eden genç, haberler

Torunlarımı seviyorum, onlar benden bir parça sonuçta. — Fehmi Koru (gazeteci), bir sohbet programında

Kan bağışlayan her kadın sultandır. — Milli voleybolcularla kampanya (kaynak)

Nerede mağdur varsa, nerede mazlum varsa onun yanındayız. Öyle kolay bir inançtan geliyoruz ki başını eğmiş bir yetimin başını okşadığın zaman öbür tarafa EFT yapmış oluyorsun. Çok kolay aslında. — Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin (kaynak)

[Kan vermek] karşılığını bir gün mutlaka göreceğiniz insanlık görevi. Senelerdir iki yılda bir düzenli kan veririm. (…) Bugün babam için kan gerekti ve normalde çok zor bulunan 0 rh negatif kandan tam 3 ünite bulduk! İyilik yap denize at atasözü ne kadar doğruymuş! Hiçbir iyilik karşılıksız kalmıyormuş meğer… — somethingstupid, ekşisözlük

[Kan vermek] hiç tanımadığım biri için Pazar günü sabah 9’da kalkıp İkitelli’den Şişli’ye gitmektir. İleride ihtiyacım olduğunda vicdan azabı çekmek istemiyorum. — zarha, ekşisözlük

Engelli bir oğlum var, 35 yaşında, çok iyi bakıyorum. Bana gelecek kadın ona bakmak istemezse bakımevine veririz. Bakarsa sevap alır. — Flash TV evlilik programında

Hayır işi yapmak için Türkiye’ye döndüm. Hiç olmazsa bir kişiye faydam olursa, belki onun dualarıyla benim hayatım da daha iyi olur. — Flash TV evlilik programında

Mutlu et ki mutlu ol. — Ülker 70. yıl kampanyası sloganı (Slogan yazılı olarak “Mutlu et, mutlu ol” olarak geçse de reklam cingılında “mutlu et ki mutlu ol” sebepsel bağlantısı ile söyleniyor. Web sitesinden metin: “Bu yüzden bugün kendini değil, bir başkasını mutlu etmeye çalış; onların mutluluğu ile sen de mutlu ol diye küçük bir oyun hazırladık.”)

Çocukları nasıl sevmeyeyim? Onlar geleceğimizin teminatı. — Evrim Akın (oyuncu), magazin programında

Hepimiz potansiyel birer engelliyiz, bu güne dikkat çekmek için buradayız. — İsmail Demirci (oyuncu), Engelliler Günü’yle ilgili bir etkinlikte

Anneler! Sizin sağlığınız, bizlerin mutluluğudur.TAPDK Kamu Spotu

Ben bu kızın gururuyla oynarsam yarın öbür gün benim de kızımın gururuyla oynarlar, onun için ben kimsenin gururuyla oynamam. — “Evleneceksen Gel” programında

Tabii ki yanında duracağım, çünkü, aynısı benim başıma gelse o da benim yanımda dururdu, biliyorum. — “Perihan Savaş ile Yeni Ben” programında, kanser olan nişanlısının yanında duran adam

Son Güncelleme: 24/03/17

This is a post where I document phrases I hear/read by altruists that betray their real selfish reasons for performing altruistic acts. It is in Turkish for now because the phrases belong to Turkish people; I may translate the whole thing if it ever becomes larger and contains phrases in other languages.
Leave a Comment

Join the conversation.

Leave a Comment

Leave a Reply

DMCA.com Protection Status © 2024 Deniz Cem Önduygu